Principes en praktijk van compostering

Tijdens het Rotterdamse Oogst Festival werd door Eetbaar Rotterdam een demonstratie gegeven van verschillende vormen van compostering: De 'gewone' composthoop, wormencompost en wormencompostthee.

De 'gewone' composthoop was deels al voorgecomposteerd en werd in de loop van de dag gevoed met groente-, fruit- en tuinafval, composteerbaar verpakkingsmateriaal, et cetera.

Met dank aan vrijwilliger Angeligue die met de kruiwagen op jacht ging naar alles wat te composteren was. Stadsboer Bas de Groot ruikt of het composteringsproces goed verloopt.

Compost werd door wormen verwerkt tot wormencompost. Op de voorgrond de wormen aan het werk, linksachter de affe wormencompost.

Van wormencompost werd in een oude panty wormencompostthee getrokken in koud water met een beluchtingsapparaatje eronder.

In de kas stond een paneel met Principes en praktijk van compostering. Dit paneel is vanaf nu te downloaden op deze pagina. Zie in de rechterkolom onder Downloads.
Het tijdens het Festival verzamelde composteerbare afval is verplaatst naar de tuin van onze stadsboer Bas de Groot, waar het nu aan het rijpen is om ingezet te worden in een eetbare entree voor een portiekwoning in Rotterdam-Blijdorp

De wormcompostthee is de zondag na het festival ter plekke ingezet om de zieltogende kastanjeboom te steunen.

Polycultuur met vis- en groenteteelt

In de kas van Eetbaar Rotterdam op het Rotterdams Oogst Festival was onder andere een model van een polycultuur met vissen en groenteteelt te zien. Deze manier van telen wordt ook wel aquaponics genoemd: een combinatie van aquacultuur (visteelt) en hydroponics (telen op substraat). Aquaponics is interessant omdat het een manier is om - met voldoende ervaring - zonder grote investeringen op duurzame manier voedsel kan telen. Door de schaal is het in te passen op de plek waar de grootste behoefte is aan voedsel: in de stad. Water wordt grotendeels hergebruikt. Voedingsstoffen worden toegevoegd als visvoer (dit kunnen bijvoorbeeld wormen zijn - die ook weer een rol kunnen spelen bij het opwerken van compost - maar daarover meer in een volgende post), en vervolgens weer onttrokken als mensenvoedsel, bijvoorbeeld sla en kiemgewassen, zoals in dit model. Alleen de benodigde pompenergie is niet uit het systeem zelf te halen, en moet dus elders duurzaam opgewekt worden. Verder is het een systeem wat veel praktijkervaring vergt, en dus een opstart- en leerperiode.

Simpel gezegd werkt het als volgt (zie afbeelding hieronder): in een bak worden vissen gekweekt (1), die verrijken het water waarin ze zwemmen met hun poep. Dit voedingrijke water wordt door het substraat geleid waarin de groente wortelt (2 en 3) die de voedingstoffen in het water gebruiken om te groeien. Het water wordt vervolgens nagezuiverd, bijvoorbeeld met planten (4) en schoon weer naar de vissen geleid om het zwemwater te verversen (1). En zo voort.

Dit systeem wordt onder andere toegepast bij Growing Power van Will Allen. Er zijn daarnaast ook andere voorbeelden van de kleinschalige low-tech toepassing van dit principe, waarvan wij denken dat het kansen biedt voor Rotterdam. Op City Farmer News staat een mooi overzicht van projecten met een systeem a la Allen: als simpel doe-het-zelf systeem, als educatiesysteem, et cetera.

Binnenkort start een serie op deze blog over kansrijke teelten voor Rotterdam, zoals die ook op het RO festival werden getoond. Hierin zal onder andere ingegaan worden op het bedrijf van Will Allen, maar ook op SPIN farming, forest gardening/ permacultuur, en lichtgewicht hydroponics op daken.

Rotterdamse Oogst op Cineac Milieu TV

Een korte impressie van het 'Rotterdamse Oogst Festival' is te zien op Cineac Milieu TV. Met hierin een interview met initiatiefneemster Nicole Hoven, een impressie van de stand van Eetbaar Rotterdam en interview met onze enthousiaste ambassadeur Caroline over Eetbaar Rotterdam.

Zie de uitzending hier (voor wie haast heeft: het item begint op 3.50 minuten, het stukje over ER op 9.22 minuten). De uitzending wordt ook een aantal keer herhaald op het 'Rotterdam kanaal'.

Feestelijke aftrap Oranjeboomtuin

(fotograaf Annemieke Westerink)

Zondag 11 oktober jl. was er aan de Oranjeboomstraat de feestelijke aftrap van wat misschien wel de eerste Buurttuinderij op Rotterdam Zuid mag gaan heten. Dit feest werd mogelijk gemaakt door Woonstad Rotterdam, Sonor Opbouwwerk, Transformers en Walden21.




Het idee van de Oranjeboomtuin is voortgekomen vanuit een vraag van de opdrachtgever Woonstad Rotterdam aan Transformers. In het voortraject is Eetbaar Rotterdam als adviserend orgaan erbij gevraagd. Een van de conclusies uit deze sessie is dat als een project als deze echt wil slagen en ook serieus wordt genomen dat hier dan een Stadsboer bij moet komen die dit begeleid.



Walden21 / Bas de Groot heeft deze handschoen opgepakt en levert in dit project de dagelijkse begeleiding in de vorm van Oranjeboomtuinder Wim Duyvesteyn, waarbij hij ondersteund wordt door Esther Szabo door het geven van creatieve waarnemingsoefeningen over de groei van de gewassen en Bas de Groot voor zakelijke ondersteuning en educatie trajecten.



Zoals de beelden laten zien was het feest een groot succes. Uiteraard zijn er nog wat vragen te beantwoorden en beren van de weg te halen.
Wij hebben de goede hoop dat wij deze kunnen slechten en Woonstad Rotterdam groen licht geeft voor dit project.
Harde doelstelling: de eerste beplanting en zaden zitten voor 1 maart 2010 in de grond en de eerste oogst is dan begin april 2010.

Opening Groenmuseum in Park 16Hoven

Op zaterdag 17 oktober opent het tijdelijk Groen Museum van Gina Kranendonk haar deuren.

Vanaf 14.00u bent welkom aan de Copernicuslaan 4 in de nieuwe Rotterdamse wijk Park 16Hoven.
De officiële opening wordt verricht door Wim Pijbes, geboren en getogen Overschieënaar en thans hoofddirecteur Rijksmuseum.

Het Groenmuseum zal t/m 8 november ieder weekend van 12.00u tot 16.00u en voor speciale gelegenheden geopend zijn.Meer informatie op http://zomerpark16hoven2009.blogspot.com/

Foto's Rotterdams Oogst Festival

Op de website van Rotterdamse Oogst is nu een fotoreportage te zien, gemaakt door Paul van der Blom en Leon van Geest.

Growing Power in Afrika - Mensen helpen hun lokale hulpbronnen te gebruiken

Terwijl urban farming in de USA steeds vaker een rol speelt in gezonde voeding van de urban poor , gaat Growing Power van urban farmer Will Allen haar benadering nu ook toepassen in Afrika. Onder de vlag van het Clinton Global Initiative zal de organisatie kijken of haar manier van werken ook naar de Afrikaanse context (Zuid-Afrika en Zimbabwe) vertaald kan worden. Zoals Erica Allen het in dit artikel verwoordt:“Overall, it’s about helping people use their resources to build soil and grow food.”
Het project wordt door Allen beschreven als een culturele uitwisseling. Interessant in dat opzicht is dat het polycultuursysteem van Growing Power dat visteelt en groenteteelt combineert een adaptatie is van polycultuursystemen zoals die al heel lang in Azie worden toegepast. Het past daarmee in een stroming binnen de landbouw die in polycultuursystemen antwoorden zoekt voor de ontwikkeling lokale, plaatsgebonden landbouw die een hoge opbrengst combineert met gebruik van lokaal kapitaal: aanwezige mensen, kennis en natuurlijke (of stedelijke) omstandigheden. Een ander voorbeeld hiervan is het werk van de ZERI Foundation.
Het project van Growing Power zal in eerste instantie bekijken hoe nu ter plekke landbouw wordt bedreven en met name wat de lokale 'vermogens, hulpbronnen, lacunes en behoeftes' zijn. Vervolgens zullen Growing Power en haar partners in zuidelijk Afrika kijken 'hoe ze hun productiesystemen kunnen aanpassen aan de lokale natuurlijke en menselijke hulpbronnen ter plekke'. Het project kan daarmee een interessante bijdrage leveren aan de discussie over voedselproductie voor onze overbevolkte planeet en hoe het westen een (meer bescheiden) rol kan spelen in de ontwikkeling van gepaste (op de locatie toegespitste) oplossingen in andere delen.