Tuin delen: voorbeelden van Londen tot Leuven

Het vinden van geschikte plekken voor vormen van landbouw in de stad kan op verschillende manieren. Je kan een kansenkaart maken die van bovenaf op de stad kijkt en op zoek gaat naar de optimale omstandigheden (waar ik op dit moment mee bezig ben in het kader van het onderzoek Ruimte voor Stadslandbouw in Rotterdam) of je probeert van onderop mensen en plekken bij elkaar te brengen. Dit kan door als een locatiescout actief met open ogen en oren op zoek te gaan, of door mensen de gelegenheid te bieden elkaar te vinden via een soort marktplaats model. In een stad als Londen wil Capital Growth proberen vraag en aanbod te verbinden om zoals ze zeggen de toegang tot (bouw)land in de stad te vergroten.

 

Landshare.net

Het gaat hier met name om het toegankelijk maken van privegrond voor andere private partijen om groente te telen. Er staat op hun website een handleiding om locaties te scouten of je kunt via de website Landshare.net, een initiatief van de tv-zender Channel 4, kun je jouw wens om groente te verbouwen kenbaar maken of jouw stuk grond aanbieden. Het vormt daarmee een aanvulling op het klassieke volkstuinmodel (allotments) dat in Engeland veel meer dan in Nederland nog is gekoppeld aan het voorzien in eigen voedsel ( en niet zoals hier meer als recreatief verblijf wordt gezien). Dat er een grote behoefte is aan moestuinen bewijst de start van een bedrijf dat op commerciele basis volkstuinen aanbiedt. Een initiatief dat met argusogen wordt bekeken door de Engelse volkstuinbeweging omdat de private volkstuinen veel duurder zijn dan de publieke tegenhangers.

Tuin Transitiestad Leuven

Het burgerinitiatief Transitiestad Leuven (deel van het Transition Town netwerk waar ook TT Rotterdam deel van uitmaakt) probeert tuindelen te stimuleren zonder commercieel oogmerk. In plaats van een meer anonieme digitale ontmoetingsplek (zoals bij Landshare) hebben zij gekozen een dag te organiseren waar bewoners uit de omgeving elkaar persoonlijk kunnen ontmoeten en worden geinformeerd en vragers en aanbieders om de tafel kunnen gaan zitten om tot afspraken te komen (lees ook het artikel hier). Afgelopen zondag bleek dat tegen de verwachting in en in tegenstelling tot de situatie in Engeland het aanbod werd overtroffen door de vraag. Er werden 13 tuinen aangeboden, maar er kwamen geen tuiniers opdagen die geinteresseerd waren om deze tuinen in gebruik te nemen. Dit kan ook een kwestie van communicatie zijn en Transitiestad Leuven gaat nu actiever proberen vragers te benaderen via de pers en via de website. De belangrijke volgende stap: het maken van afspraken over hoe, hoe lang, onder welke voorwaarden etcetera, kwam daardoor niet aan bod.

Your Backyard Farmers

Als er geen particuliere tuiniers opduiken, dan zou het Your Backyard Farmer model een alternatief kunnen zijn, dat zowel lokale voedselproductie stimuleert als lokale werkgelegenheid biedt. In dit model, dat burgerinitiatief en commercie mooi balanceert, zouden de 13 tuinen door een of meerdere een/tweemansbedrijven worden beheerd. De tuineigenaar ziet zijn/haar tuin goed onderhouden en krijgt al dan niet tegen betaling een deel van de opbrengst. De 'achtertuinboer' krijgt gratis of relatief goedkoop grond beschikbaar en kan daardoor concurrerend produceren en dicht bij zijn/haar potentiele klanten werken. Deze vorm van stadslandbouw raakt in de VS steeds meer in zwang getuige dit artikel over de bloei van soortgelijke bedrijfjes in Los Angeles.
De voorbeelden uit Belgie, Engeland en de VS laten in elk geval zien dat er mensen zijn die graag hun tuin willen delen en dit biedt kansen voor stadslandbouw. Een kansenkaart kan daarbij van dienst zijn om te bepalen welke vorm van stadslandbouw het meest geschikt is voor die tuin op die plek. Maar uiteindelijk is het even belangrijk dat er mensen zijn die tijd, zin en (niet te vergeten) kennis en ervaring hebben om met die tuinen aan de slag te gaan. Wij zijn daarom erg geinteresseerd om te zien hoe dit soort experimenten zich gaat ontwikkelen.